شماری از کارشناسان از وحوش به عنوان میراث ارزشمند جنگل‌های خزری یاد می‌کنند و معتقدند سرمایه‌گذاری بیشتر و حمایت همه جانبه برای صیانت از این گونه‌ها ضروری است.
آنان در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کردند: تخریب مناطق زیستگاهی، بهره‌برداری غیرمجاز از جنگل‌ها، شکار بی‌رویه، نبود قوانین جامع مربوط به بنگاههای بهره‌بردار، وجود دیدگاه تجاری نسبت به وحوش و نبود هماهنگی فرابخشی، نسل بسیار از گونه‌های جانواری را به خطر انداخته است.
برخی از کارشناسان حفاظت محیط زیست از ارایه آمار و ارقام در این زمینه خودداری می‌کنند اما اذعان دارند که در چند سال گذشته شمار وحوش جنگل‌های شمال رو به کاهش نهاده است.
امروزه یافتن رد پای برخی از جانوران نظیر ببر مازندران، عقاب طلایی، عقاب شاهی و خرس قهوه‌ای در جنگل‌های منطقه از محالات شده است.
این در حالی است که تا دهه‌های اخیر صدای برخی از این گونه‌ها در جنگل‌های هیرکانی و در ورای بوته‌ها و نیزارها طنین‌انداز بود و اما امروز نشانی از آنها نیست.
برخی‌از کارشناسان بر این باور هستند که نسل برخی از حیوانات نظیر غزال، پلنگ، مرال، شوکا، گراز، انواع گربه‌های وحشی، سمور و سنجاب هنوز در سرزمین‌های هیرکانی وجود دارد که برای صیانت از آنها باید برنامه اصولی تدوین شود.
بر اساس آمار تعداد زیستمندان در چهار منطقه حفاظت شده، پناهگاه‌های حیات وحش و سه‌اثر طبیعی - ملی در جنگل‌های شمال کشور، هشت گونه حشره‌خوران، صد گونه خفاش، ۱۹گونه جونده، یک گونه خرگوش ، ۱۵گونه گوشت خوار است.
افزون بر آن از ۳۴۰گونه پرنده جنگل‌های شمال ، ۱۶۰گونه بومی و بقیه مهاجر هستند که ۹۳گونه آن آبچر و کناری است.
کارشناسان بر این باورند که صدور پروانه‌های شکار در مناطق حفاظت شده پشتوانه علمی ندارد.
کارشناس ارشد رشته محیط زیست از شهرستان تنکابن گفت : تا چند دهه پیش ، وحوش در جنگل‌های خزری از امنیت برخوردار بودند.
"محسن صمدی" در گفت وگو با ایرنا افزود : متاسفانه در سالهای اخیر به دلیل برنامه‌ریزی غیراصولی، عرصه‌های طبیعی شمال جولانگاه شکارچیان،دامداران و قاچاقچیان چوب شده است.
وی تاکید کرد : آموزش مستمر با دیدگاه‌های علمی برای ارتباط حلقه‌های به هم ریخته حیات انسانی، گیاهی و جانوری در شمال کشور ضروری بوده که تا کنون به آن پرداخته نشده است.
وی ادامه داد : برای حفظ میراث ارزشمند جانوری مجموعه‌های مختلف باید برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کنند تا فرصتها از دست نرود.
به گفته صمدی قوانین و مقررات چگونگی حفاظت از زیستگاههای جانوری و گیاهی بدون ملاحظه‌کاری متعارف باید بازنگری شود.
"علی حسینی" مدرس رشته زیست‌شناسی دانشکده‌های غیر انتفاعی شهرستان نور در گفت و گو با ایرنا گفت: تعرض انسان به جنگل‌ها، نسل بسیاری از جانوران نظیر مرال و شوکا را به خطر انداخته است.
به گفته او علاوه بر تهدید نسل، دست‌اندازی به زیستگاههای این جانوران به منظور بهره‌برداری از جنگل و کشیدن سیم خاردار در مسیرهای رفت و آمد از جمله عوامل انقراض به شمار می‌آید.
وی ادامه داد : در کشور ایران که منابع حیات وحش محدود است شکاربه‌عنوان منبع اکوتوریستی جرم بوده و وظیفه مراجع قانونی است که جلوی این سوداگری را بگیرد.
حسینی تصریح کرد : بر اساس کدام نظر علمی و کدام آمار برای جمعیت مازاد حیات وحش پروانه شکار صادر می‌شود.
این مدرس رشته زیست شناسی از مسوولان خواست تا به این سووال جواب دهندکه مگر جمعیت وحوش جنگل‌ها و مناطق حیات وحش شمال چقدر است که این همه آماج گلوله‌های تفنگ قرار می‌گیرند.
وی اضافه کرد : مجازاتهایی که برای شکار وحوش در نظر گرفته می‌شود مناسب با نوع جرم نبوده و باید بازنگری شود.
وی گفت : طبق ماده ۱۰قانون مربوط،شکار و صید جانوران وحشی‌بدون پروانه، خارج از محل‌های مندرج در پروانه، حمل ، عرضه ، فروش جانوران وحشی زنده یا کشته و از بین بردن رستنی‌ها یکصد هزار تا یک میلیون ریال جریمه نقدی و یک تا شش ماه حبس دارد.
به گفته او برخی از گونه‌های پرندگان وحشی نظیر کبک، تیهو، بلدرچین، ابیا توکا، انواع مرغابی‌ها باید در فهرست حمایتی سازمان حفاظت محیط زیست قرار گیرد.
وی یادآور شد: برخی از گونه‌های پستانداران وحشی مانند ببر مازندران ، پلیکان خاگستری، عروس غاز، قوی کوچک، عقاب طلایی، اردک بلوطی و غیره در جنگل‌های کشور از جمله شمال منقرض شدند.
وی تاکید کرد : باید با برنامه‌ریزی اصولی و همکاری فرابخشی از انقراض برخی گونه‌ها نظیر یوزپلنگ جلوگیری کرد.
استادیاد محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس نور نیز گفت : گونه‌های مهم جانوری جنگل‌های شمال به حفاظت بیشتری نیاز دارد.
"مسلم اکبرنیا" افزود : این پستانداران از شاخصه‌های جانوری و بومی جنگل‌های مازندران است که برای حفاظت از آنها باید تدابیر ویژه‌اتخاذ شود.
وی ادامه داد : اگر نسل این حانوران منقرض شود ضربه سختی به سطوح مختلف تغذیه در جنگل وارد می‌شود.
به گفته او وجود چند مامور و محیط بان برای حفاظت ازاین گونه‌های جانوری کم است و باید توجه و فرهنگ‌سازی بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
این استادیار دانشگاه تربیت مدرس از برخی گونه‌های حیات وحش به عنوان منابع تجدیدناپذیر در محیط زیست یاد کرد و گفت : این گونه‌ها اگر منقرض شوند، نمی‌توان آنها را بازسازی کرد.
به تاکید اکبرنیا سازمانهای متولی برای حفاظت و تکثیر این گونه‌های جانوری به همکاری مردم و اعضای شوراهای اسلامی نیاز دارند.
دو پارک ملی، سه اثر طبیعی، چهار پناهگاه حیات وحش، دو منطقه حفاظت شده البرز مرکزی و شمالی، ۱۰منطقه پشتوانه و شکار ممنوع و مناطق حفاظت شده ۱۰درصد جنگلی در مجموع با مساحت حدود یک هزار هکتار در استان مازندران وجود دارد.
بیش از ۶۰گونه از مجموع ۱۶۳گونه پستانداران و ۲۴۰گونه از مجموع حدود ۵۰۰گونه پرندگان ایران در زیستگاههای مازندران زیست و زادآوری می‌کنند.
رییس اداره محیط زیست نوشهر و چالوس در گفت و گو با ایرنا گفت : افزایش سلاحهای شکاری مجاز و غیرمجاز در دست افراد از جمله دلایل کاهش شمار وحوش در منطقه است.
" عبدالرضا صادقی " افزود : امکانات و تجهیزات این نهاد به روز نبوده و شمار پرسنل و نیروها برای حفاظت از وحوش کم است.
وی اظهار داشت : ایجاد راههای جنگلی در مناطق ممنوعه ، تخریب چشمه‌ها و آبشخورها و ساخت و سازهای غیرمجاز در مناطق بکر، حیات وحوش را به خطر انداخته است.
وی ادامه داد: موضوع حیات وحش برای برخی از مسوولان اهمیت ندارد و دفع غیر اصولی زباله نیز مشکلات را دو چندان کرده است.
صادقی گفت : برای حمایت از وحوش بهره‌برداری از عرصه‌های جنگلی به ویژه در مناطق حفاظت شده حوزه‌های آبخیز ۴۶ ، ۴۵و ۴۸منطقه باید متوقف شود.
رییس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر و چالوس افزایش خودرو، احداث واحدهای محیط بانی جدید افزایش مناطق امن، تدوین قانون جامع و شناسنامه‌دار شدن شکارچیان را در حفاظت از گونه‌های جانوری مهم دانست.
