شماری از کارشناسان مازندران بااشاره به روند روبه رشد آلودگی دریای خرز تاکید کردند: رفع مشکلات زیست محیطی دریای خزر به عزم ملی و فراملی نیاز دارد.
ایران، روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان کشورهای ساحلی دریای خزر هستند.
بررسی‌های کارشناسی موجود نشان می‌دهد که آلودگی‌های صنعتی و نفتی در قسمت شمال و غرب دریای خزر و آلودگی ناشی از فاضلاب و پسماندهای کشاورزی در جنوب، محیط زیست دریای خزر را به خطر انداخته است.
براساس آمار انستیتو دریای خزر سالانه ۲۸۵میلیون تن آلودگی از کشور آذربایجان، ۶۷۸میلیون تن از روسیه، ۳۵میلیون تن از قزاقستان و پنج میلیون تن از سه استان مازندران، گیلان و گلستان وارد دریای خزر می‌شود.
به باور کارشناسان رفع مشکلات زیست محیطی دریای خزر به توافق و تصمیم مشترک کشورهای حاشیه آن بستگی دارد و اجلاس سران پنج کشور ساحلی دریای خزر در تهران فرصت مناسبی برای دستیابی به راه‌کارهای منطقی و اصولی برای رفع بحران زیست محیطی در این دریا است.
دریای خزر با ۴۶۰هزار کیلومتر مربع مساحت، دارای ۱۱۴گونه، ۶۳زیرگونه و ۱۴نژاد کمیاب‌ترین ماهیان جهان است.
"رضا صیادی" پژوهشگر محیط زیست دریای خزر اظهار داشت : وجود انواع سموم شیمیایی و پساب کارخانجات، آلودگی آب دریای خزر را شدت بخشیده است.
وی به ایرنا گفت: باید با توافق کشورهای حاشیه دریای خزر تصمیم قطعی و مشترک برای مبارزه با آلودگی‌ها صورت گیرد.
به گفته او تحقیقات نشان داده که نسل بسیاری از آبزیان بویژه " فک " دریای خزر بر اثر آلودگی‌ها روبه انقراض است.
طبق آمار شمار فک دریای خزر از یک میلیون راس طی یک قرن به ۱۱۰هزار راس کاهش یافت.
این پژوهشگر، فعالیتهای صیادی موجود را بیش از ظرفیت دریای خزر دانست و خواستار بازنگری در آن شد.
کارشناسان اعمال مدیریت زیست محیطی دریای خزر را در چارچوب یک پیمان همکاری جمعی کشورهای حاشیه این دریا امکان پذیر می‌دانند.
قایم مقام شیلات مازندران گفت: وضعیت زیست محیطی رودخانه‌های این استان نگران‌کننده است.
"احسان جعفری" در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: ورود انواع آلاینده‌های صنعتی، خانگی و سموم شیمیایی محیط زیست رودخانه و دریای خزر را از بین برده است.
وی اظهار داشت: برداشت غیر مجاز شن و ماسه و احداث پلها و موانع برروی رودخانه‌ها موجب شده تا ذخایر دریایی برای تکثیر به‌این مناطق وارد نشوند.
وی خاطرنشان کرد : درصورت تداوم روند آلودگی رودخانه‌ها تاچندسال آینده، دیگر تکثیر طبیعی ذخایر آبزی در رودخانه‌ها انجام نخواهد شد .
به گفته جعفری اکنون فقط در چند رودخانه استان نظیر چشمه کیله، تجن، سردآبرود و بابلرود تکثیر طبیعی ذخایر دریایی صورت می‌گیرد.
قایم مقام شیلات مازندران اضافه کرد : باید شرایطی فراهم شود تارودخانه- های استان به مراکز شیلاتی تکثیر و پرورش انواع ماهیان تبدیل شود.
به گفته او بیش از یکصد و ۱۰میلیون قطعه انواع بچه ماهی سالجاری در استان تولید و در رودخانه‌های منطقه رهاسازی می‌شود.
وی ادامه داد : در صورت بازسازی نشدن ، برخی ذخایر ارزشمند دریایی نظیر ماهی سفید منقرض می‌شد.
جعفری تصریح کرد: ۷۰درصد از مجموع ۱۲هزار و ۵۰۰تن ماهیان استخوانی صید شده در فصل صید گذشته در این استان مربوط به ماهی سفید بوده است.
۱۰هزار صیاد پره در استان مازندران فعالیت دارند.
رییس اتحادیه پره مازندان گفت : آلودگی دریای خزر کار ماهیگیران پره در استان را مشکل تر کرده و با فاصله گرفتن ماهیان از ساحل طول طناب ماهیگیری نیز از ۵۰۰متری ساحل به داخل دریا به یک هزارو ۲۰۰متر رسیده است.
" حسین قدیری" در گفت وگو با ایرنا افزود : اکنون آلودگی دریای خزر به حدی شدید است که صیادان از وضعیت صید در آینده بسیار نگران هستند.
وی اظهار داشت: ۹۰درصد صید از محل رهاسازی بچه ماهی و رشد آنها در دریا صورت می‌گیرد و اگر تولید و تکثیر ماهیان به صورت مصنوعی نباشد با مشکل بسیار جدی تر مواجه خواهیم شد.
وی به وجود ۱۲۳رودخانه بزرگ و کوچک استان که ۹۰درصد آن آلوده هستند اشاره کرد و گفت: اکنون پساب کارخانه‌های متعدد از جمله کارخانه فیبر بابلسر به رودخانه می‌ریزد.
روند روبه رشد آلودگی آب دریای خزر کار ماهیگیران پره دریای خزر را مشکل و آنها را نسبت به آینده شغلی‌شان ناامید تر کرده است.
آنان در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی معتقدند: ورود آلاینده‌ها ، فعالیتهای کشاورزی، صید غیرمجاز، تخریب زیستگاهها روند آلودگی زیست محیطی را در دریای خزر افزایش داده است.
۷۲۰صیاد در ۱۳شرکت تعاونی صیادی در دریای خزر در شهرستانهای غرب مازندران فعالیت دارند.
مدیر عامل شرکت تعاونی پره "ظفر" نشتارود در این زمینه گفت : هر سال روند آلودگی آب دریای خزر بیشتر می‌شود و باید تلاش جدی در این زمینه صورت گیرد.
"مسعود عصری" در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود : در حاشیه دریای خزر در منطقه نشتارود چند رستوران و شرکت مواد شوینده قرار دارد که پسماندها و فاضلاب آنها به دریا می‌ریزد.
وی اظهار داشت : در هر بار پره‌کشی طی زمستان سال گذشته ۲۰۰تا ۳۰۰کیلو پرتغال نیز در تورهای ماهیگیری ماجمع می‌شد و این ناشی از تخلیه آن از سوی شرکتهای مربوط در رودخانه و دریا است.
وی خاطرنشان کرد : به دلیل ورود پساب و فاضلاب به رودخانه و دریا در نوار طولی این مناطق حشرات ریز زیادی وجود دارد که بیماری‌زا است.
به گفته صفری ورود انواع آلاینده‌ها در مجموع بر کیفیت و طعم ماهی در دراز مدت تاثیر بدی می‌گذارد و جمعیت آبزیان را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهد.
مدیر عامل شرکت ماهیگیری پره ظفر ادامه داد : وجود آلاینده‌ها بر روی لارو و مراحل تخم‌ریزی ماهی مشکلات ژنتیکی را افزایش می‌دهد.
مدیرعامل شرکت ماهیگیری پره "جانباز" در نوشهر گفت : بیشترین میزان آلودگی دریای خزر در حاشیه شمالی است از اینرو عزم فراملی کشورهای ساحلی این دریا برای کاهش آلودگی‌ها ضروری است.
" گلعلی شمسی " به ایرنا افزود: ورود آلاینده‌ها موجب کاهش کیفیت و جمعیت ذخایر آبزیان شده است.
وی اظهار داشت: اکنون در برخی پره‌کشی کمتر از ۱۰کیلو ماهی صید می‌شود که این مقدار در سالهای گذشته چندین برابر بیشتر بوده است.
وی یادآور شد: ورود آلاینده‌های شیمیایی ناشی از فعالیت کشاورزی بر سلامت آبزیان و صیادان تاثیر منفی گذاشته است.
طبق آمار تا سال ۳۰۰ ،۲۰۱۰میلیون تن فاضلاب کشاورزی از طریق رودخانه‌های مازندران وارد دریای خزر خواهد شد.
شمسی ادامه داد: فاضلاب‌های خانگی و بیمارستانی نیز از دیگر آلاینده‌های زیست محیطی دریای خزر بوده که کاهش آن به مدیریت و برنامه‌ریزی نیاز دارد.
مدیرعامل شرکت تعاونی شهید " حسین نژاد " گفت : روند آلودگی آب دریای خزر صیادان و ماهیگیران را نگران کرده است.
"رشید علیزاده" در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: به دلیل آلودگی تکثیر طبیعی ذخایر آبزیان در دریا انجام نمی‌شود و تکثیر به صورت نیمه مصنوعی است.
وی اظهار داشت : ورود فاضلاب به رودخانه‌های شیرود ، اسب چین و پل جمشید تنکابن مشکل ساز شده است.
وی تصریح کرد: تخریب زیست گاه‌ها و برداشت بی‌رویه شن و ماسه نیز موجب کاهش جمعیت ذخیره آبزیان شده است.
مازندران ۳۳۸کیلومتر نوار ساحلی دارد.